Εάν νομίζετε ή γνωρίζετε ότι το παιδί σας εκφοβίζει άλλα παιδιά, είναι σημαντικό να θυμάστε ότι δεν είναι εγγενώς κακό, αλλά μπορεί να ενεργεί για διάφορους λόγους. Τα παιδιά που εκφοβίζουν συχνά θέλουν απλώς να ενταχθούν, χρειάζονται προσοχή ή απλώς προσπαθούν να καταλάβουν πώς να διαχειριστούν τα περίπλοκα συναισθήματα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα παιδιά που εκφοβίζουν είναι τα ίδια θύματα ή μάρτυρες βίας στο σπίτι ή στην κοινότητά τους. Υπάρχουν διάφορα βήματα που πρέπει να κάνετε για να βοηθήσετε το παιδί σας να σταματήσει τον εκφοβισμό:
1. Επικοινωνήστε
Η κατανόηση του λόγου για τον οποίο το παιδί σας φέρεται έτσι, θα σας βοηθήσει να ξέρετε πώς να το βοηθήσετε. Αισθάνεται ανασφάλεια στο σχολείο; Τσακώνονται με κάποιον φίλο ή αδελφό; Εάν δυσκολεύεται να εξηγήσει τη συμπεριφορά του, μπορείτε να επιλέξετε να συμβουλευτείτε έναν σύμβουλο, κοινωνικό λειτουργό ή επαγγελματία ψυχικής υγείας που έχει εκπαιδευτεί να εργάζεται με παιδιά.
2. Δουλέψτε με υγιείς τρόπους αντιμετώπισης
Ζητήστε από το παιδί σας να εξηγήσει ένα σενάριο που το απογοήτευσε και να σας προτείνει εποικοδομητικούς τρόπους αντίδρασης. Χρησιμοποιήστε αυτή την άσκηση για να κάνετε καταιγισμό ιδεών για πιθανά μελλοντικά σενάρια και μη επιβλαβείς αντιδράσεις. Ενθαρρύνετε το παιδί σας να «μπει στη θέση τους», φανταζόμενοι την εμπειρία του ατόμου που εκφοβίζεται. Υπενθυμίστε στο παιδί σας ότι τα σχόλια που γίνονται στο διαδίκτυο εξακολουθούν να πληγώνουν στον πραγματικό κόσμο.
3. Εξετάστε τον εαυτό σας
Τα παιδιά που εκφοβίζουν συχνά μοντελοποιούν αυτό που βλέπουν στο σπίτι. Είναι εκτεθειμένα σε σωματικά ή συναισθηματικά επιβλαβή συμπεριφορά από εσάς ή κάποιο άλλο πρόσωπο που τα φροντίζει; Κοιτάξτε μέσα σας και σκεφτείτε με ειλικρίνεια πώς παρουσιάζετε στο παιδί σας.
4. Δώστε συνέπειες και ευκαιρίες για επανόρθωση
Εάν διαπιστώσετε ότι το παιδί σας έχει εκφοβίσει, είναι σημαντικό να προσφέρετε κατάλληλες, μη βίαιες συνέπειες. Αυτό θα μπορούσε να είναι ο περιορισμός των δραστηριοτήτων του, ειδικά εκείνων που ενθαρρύνουν τον εκφοβισμό (κοινωνικές συναθροίσεις, χρόνος στην οθόνη/στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης). Ενθαρρύνετε το παιδί σας να ζητήσει συγγνώμη από τους συνομηλίκους του και να βρείτε τρόπους για να είναι πιο συμπεριληπτικό στο μέλλον.

Εάν γνωρίζετε ότι το παιδί σας εκφοβίζεται, υπάρχουν διάφορα μέτρα που μπορείτε να λάβετε για να βοηθήσετε:
1. Ακούστε το παιδί σας ανοιχτά και ήρεμα
Επικεντρωθείτε στο να το κάνετε να νιώσει ότι ακούγεται και ότι υποστηρίζεται, αντί να προσπαθείτε να βρείτε την αιτία του εκφοβισμού ή να προσπαθείτε να λύσετε το πρόβλημα. Βεβαιωθείτε ότι γνωρίζουν ότι δεν είναι δικό τους λάθος.
2. Καθησυχάστε το παιδί σας
Πείτε στο παιδί ότι το πιστεύετε- ότι χαίρεστε που σας το είπε- ότι δεν φταίει- ότι θα κάνετε ό,τι μπορείτε για να βρείτε βοήθεια.
3. Μιλήστε με το δάσκαλο ή το σχολείο
Εσείς και το παιδί σας δεν χρειάζεται να αντιμετωπίσετε μόνοι σας τον εκφοβισμό. Ρωτήστε αν το σχολείο σας έχει πολιτική εκφοβισμού ή κώδικα συμπεριφοράς. Αυτό μπορεί να ισχύει τόσο για τον εκφοβισμό δια ζώσης όσο και για τον διαδικτυακό εκφοβισμό.
> Διαβάστε: Πώς να συνεργαστείτε με το σχολείο του παιδιού σας εάν υφίσταται εκφοβισμό
4. Γίνετε ένα σύστημα υποστήριξης
Για το παιδί σας, η ύπαρξη ενός υποστηρικτικού γονέα είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση των συνεπειών του εκφοβισμού. Βεβαιωθείτε ότι γνωρίζει ότι μπορεί να σας μιλήσει ανά πάσα στιγμή και διαβεβαιώστε το ότι τα πράγματα θα καλυτερέψουν.

Το να παραδεχτείς ότι επιτίθεσαι και εκφοβίζεις συμμαθητές και συμμαθήτριές σου με διάφορους τρόπους, κάνοντάς τους να υποφέρουν, είναι δύσκολο. Μπορεί να αισθάνεσαι άσχημα και ενοχή γι’ αυτό. Εάν έχεις τέτοια συναισθήματα, να γνωρίζεις ότι αυτό είναι ένα καλό σημάδι. Δείχνει ότι έχεις συμπόνια και επιθυμία να σταματήσεις τον εκφοβισμό.
    * Άρχισε να εκτιμάς τι κάνει τον κάθε άνθρωπο μοναδικό, αντί να τον κρίνεις για τη διαφορετικότητά του. Να θυμάσαι ότι θα πρέπει όλους/ες να τους/τις αντιμετωπίζεις με σεβασμό.
    * Πολλοί άνθρωποι εκφοβίζουν επειδή είναι οι ίδιοι/ες ανασφαλείς, πληγώνουν επειδή κάποιοι/ες άλλοι/ες τους πληγώνουν, υποτιμούν τους/τις άλλους/ες για να κρύψουν τη δική τους αδυναμία και να δείξουν δυνατοί, κοροϊδεύουν γιατί δεν τους αρέσει κάτι από τον εαυτό τους.
    * Εάν επιτίθεσαι και εκφοβίζεις επειδή αισθάνεσαι μεγάλο θυμό ή έντονα συναισθήματα που δεν μπορείς να ελέγχεις και χάνεις την ψυχραιμία σου, προσπάθησε, πριν ενεργείς, να σκέφτεσαι.
    * Εάν δεν σου αρέσει να σε πληγώνουν σωματικά ή συναισθηματικά και να σε κάνουν να υποφέρεις, μην το κάνεις στους/στις άλλους/ες. Να συμπεριφέρεσαι όπως θέλεις να σου συμπεριφέρονται. Σε αυτό θα μπορούσαν να σε βοηθήσουν ενήλικες που εμπιστεύεσαι, καθώς και ειδικοί επιστήμονες, όπως π.χ. οι ψυχολόγοι και οι κοινωνικοί λειτουργοί στο σχολείο σου.
    * Αυτοί/ές που εκφοβίζουν κινδυνεύουν να υποστούν πολλές και σοβαρές συνέπειες, όπως να έχουν σοβαρά προβλήματα στο σχολείο, π.χ. να αντιμετωπίζουν πειθαρχικές ποινές, να δυσκολεύονται να κάνουν και να κρατήσουν πραγματικούς καλούς φίλους, να στιγματιστούν ως βίαια και επιθετικά άτομα.
    * Εάν εκφοβίζεις συμμαθητές ή συμμαθήτριές σου για να κερδίσεις την αποδοχή της παρέας σου στο σχολείο, τότε πρέπει να καταλάβεις ότι αυτή η παρέα έχει αρνητική επιρροή για εσένα. Φύγε από αυτή την παρέα αμέσως και σταμάτα να εκφοβίζεις.
    * Ζήτησε συγγνώμη από τον συμμαθητή ή τη συμμαθήτριά σου που έχεις εκφοβίσει. Θα είναι μία θαρραλέα στάση από μέρους σου. Εάν παραδεχτείς ότι ήταν λάθος σου να εκφοβίσεις, τότε αυτό θα είναι κάτι που θα σε ανακουφίσει και θα υπάρχουν λιγότεροι λόγοι να σε αντιπαθούν ή να σε φοβούνται.

Σημείωση: Αυτό το κουίζ προορίζεται για να εξετάσετε τις πράξεις σας. Δεν σημαίνει ότι είστε εκφοβιστής. Ωστόσο, ορισμένοι νέοι θα μπορούσαν να έχουν τάσεις εκφοβισμού.
Διαβάστε τις ερωτήσεις και απαντήστε με ειλικρίνεια! Το να είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας είναι το πρώτο βήμα προς την ανάπτυξη και τη θετική αλλαγή.
    * Έχεις πειράξει άλλα παιδιά, ήσουν κακός μαζί τους ή κορόιδευες τον τρόπο με τον οποίο μοιάζουν ή μιλούν;
    * Έχετε διαδώσει άσχημες φήμες για κάποιο παιδί στο σχολείο;
    * Έχετε αποκαλέσει άλλα παιδιά με ονόματα ή τα έχετε ταπεινώσει δημοσίως;
    * Έχετε κλωτσήσει, σπρώξει ή γρονθοκοπήσει ένα άλλο παιδί στο σχολείο - απλά και μόνο επειδή!
    * Έχετε δημοσιεύσει αρνητικές φωτογραφίες ή κακά σχόλια για κάποιον στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης;
    * Σας αρέσει όταν άλλοι άνθρωποι βιώνουν φόβο, δυσφορία ή πόνο;
    * Αγνοείτε συχνά τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων;
    * Σας αρέσει να χρησιμοποιείτε άλλους ανθρώπους για να πάρετε αυτό που θέλετε;

Τι πρέπει να κάνετε αν οι άλλοι λένε ότι είστε κακόβουλος ή εκφοβιστής;
Βάλτε τον εαυτό σας στη θέση των άλλων ανθρώπων. Πώς θα αισθανόσασταν αν σας συμπεριφέρονταν με τον τρόπο που συμπεριφέρεστε εσείς στους άλλους;
Να είστε θετικός ηγέτης... οι πραγματικοί ηγέτες αντιμετωπίζουν τους άλλους με καλοσύνη και σεβασμό.
Να είστε ανοιχτοί στο να ζητάτε συγγνώμη από τους ανθρώπους που έχετε πληγώσει.

Να θυμάστε ότι παρόλο που μπορεί να μην σας αρέσουν όλοι, θα πρέπει να συμπεριφέρεστε στους άλλους με σεβασμό!
Ο εκφοβισμός είναι ένα σοβαρό πρόβλημα. Στην πραγματικότητα, έχει γίνει κρίση!!! Αντί να γίνετε μέρος του προβλήματος, μπορείτε να γίνετε μέρος της λύσης.

    * Να θυμάσαι ότι όλοι/ες στο σχολείο (μαθητές, μαθήτριες, εκπαιδευτικοί) έχουν υποχρέωση και ευθύνη να κάνουν ό,τι χρειάζεται ώστε να αντιμετωπίζεται ο εκφοβισμός κάθε είδους. Εάν γνωρίζεις ότι ένας συμμαθητής ή μία συμμαθήτριά σου εκφοβίζεται με οποιονδήποτε τρόπο, να το αναφέρεις στους/τις ενήλικες που εμπιστεύεσαι: γονείς, εκπαιδευτικούς κ.ά. Επίσης, δώσε ακριβείς πληροφορίες για τον χώρο και την ώρα που, συνήθως, συμβαίνει το περιστατικό του εκφοβισμού.
    * Μη συμμετέχεις ποτέ σε πράξεις ή συμπεριφορές εκφοβισμού ενός/μιας συμμαθητή/τριάς σου. Αν σου ζητηθεί να πάρεις μέρος και εσύ στον εκφοβισμό, να πεις αποφασιστικά ότι δεν συμφωνείς καθόλου με αυτό και να το αρνηθείς.
    * Πες σε εκείνον/η που εκφοβίζει ότι δεν έχει κανένα δικαίωμα να κάνει τους/τις άλλους/ες να υποφέρουν, ότι αυτό που κάνει είναι εκφοβισμός, ότι είναι κακό και λάθος, δεν το βρίσκεις αστείο, δεν σου αρέσει και πρέπει να σταματήσει.
    * Μην βοηθάς στη διάδοση κουτσομπολιών που πληγώνουν ή φέρνουν σε δύσκολη θέση έναν/μια συμμαθητή/τριά σου. Να σταματήσεις αμέσως τη συζήτηση και να μη μοιραστείς παραπέρα αυτές τις φήμες.
    * Εάν εντοπίσεις στο διαδίκτυο (π.χ. στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης) ή σε μηνύματα στο κινητό τηλέφωνο φήμες ή προσβλητικά σχόλια με σκοπό να πληγώσουν ή να φέρουν σε δύσκολη θέση έναν συμμαθητή ή μία συμμαθήτριά σου, μην τα μεταδίδεις και ενημέρωσε για αυτά τους/τις ενήλικες που εμπιστεύεσαι: γονείς, εκπαιδευτικούς κ.ά.
    * Μην αντιδράσεις με βία και μην επιτεθείς για να σταματήσεις εκείνον/η που εκφοβίζει, μπλέκοντας σε βίαιους καυγάδες, γιατί αυτό μπορεί να χειροτερεύσει τη κατάσταση.
    * Εάν δυσκολεύεσαι πολύ να πεις σταμάτα σε εκείνον/η που εκφοβίζει, τουλάχιστον μην συμμετέχεις σε αυτό που γίνεται. Μη δείχνεις με γέλια, επευφημίες ή/και χειρονομίες ότι συμφωνείς με αυτό, δείξε την αποδοκιμασία σου και πες το σε έναν/μια εκπαιδευτικό για να επέμβει.     * Στήριξε τον/τη συμμαθητή/τριά σου που εκφοβίζεται και ενθάρρυνέ τον/την να το αναφέρει στους/στις στους/τις ενήλικες που εμπιστεύεται: γονείς, εκπαιδευτικούς κ.ά.
    * Εάν διστάζει ο συμμαθητής ή η συμμαθήτριά σου που εκφοβίζεται να το αναφέρει στο σχολείο, πρότεινέ του/της είτε να ενημερώσετε μαζί έναν/μια εκπαιδευτικό που αισθάνεται άνετα είτε να το δηλώσει στην ηλεκτρονική πλατφόρμα stop-bullying.gov.gr/incident/ αναφοράς περιστατικού…
    * Όταν υπερασπίζεσαι το σωστό, θα νιώσεις περήφανος/η για τον εαυτό σου και οι άλλοι/ες θα σου αναγνωρίσουν ότι είσαι ένας άνθρωπος που αξίζει και υπερασπίζεται το δίκαιο.
    * Μπορείς, επίσης, να αναφέρεις αυτό που είδες και σε αυτή την ηλεκτρονική πλατφόρμα stop-bullying.gov.gr/incident/ αναφοράς περιστατικού… Το μήνυμα σου θα φθάσει αμέσως στους υπεύθυνους του σχολείου. Αυτό θα βοηθήσει τους/τις εκπαιδευτικούς να κάνουν γρήγορα ό,τι χρειάζεται για να προστατεύσουν και να σταματήσουν τον εκφοβισμό του συμμαθητή ή της συμμαθήτριάς σου.

Κανένας δεν έχει δικαίωμα να σε προσβάλει, να σε ταπεινώνει, να σε απειλεί, να σε κάνει να φοβάσαι, να σε υποχρεώνει να κάνεις πράγματα που δεν θέλεις, να σε χτυπάει ή γενικά να σε κάνει να υποφέρεις.
Να θυμάσαι ότι η ασφάλεια και η προστασία σου στο σχολείο είναι το πιο βασικό δικαίωμά σου.
Αν σε εκφοβίζουν στο σχολείο, μην νομίζεις ότι έκανες κάτι εσύ για να το προκαλέσεις. Δεν είναι δικό σου λάθος! Μην κατηγορείς τον εαυτό σου για αυτό που σου συμβαίνει.
Όταν σε εκφοβίζουν, προσπάθησε όσο μπορείς να μη δείξεις την αναστάτωση και το άγχος που νιώθεις. Σε εκφοβίζουν γιατί θέλουν να σε δουν να πληγώνεσαι και να φοβάσαι, έτσι ικανοποιούνται. Κράτα όσο μπορείς την ψυχραιμία σου και συμπεριφέρσου με αυτοπεποίθηση:
    α) Είτε λέγοντας σε εκείνους/ες που σε εκφοβίζουν ότι δεν σου αρέσει καθόλου αυτά που σου λένε ή σου κάνουν. Φύγε και ανάφερε το γεγονός αμέσως σε κάποιον/α εκπαιδευτικό.
    β) Είτε αγνοώντας εκείνον/η που εκφοβίζει, καθώς αυτός/ή θέλει να αντιδράσεις. Άμα δεν αντιδράσεις, μπορεί να πάψει να βρίσκει ενδιαφέρον και να σταματήσει.
Σε κάθε περίπτωση, μην αντιδράσεις με βία και μην αντεπιτεθείς για να σταματήσεις τον εκφοβισμό. Αυτό μπορεί να χειροτερεύσει τη κατάσταση.
Εάν νιώθεις αναστάτωση και άγχος μην μένεις μόνος/η, φρόντισε να είσαι με συμμαθητές και συμμαθήτριες, οι οποίοι/ες σου συμπεριφέρονται καλά, τους/τις εμπιστεύεσαι και μπορούν να σε υποστηρίξουν.
Ο εκφοβισμός μπορεί να σε κάνει να νιώθεις στενοχώρια και ότι δεν αξίζεις. Αυτό, όμως, δεν είναι αλήθεια. Να είσαι περήφανος/η για τον εαυτό σου. Να σκέφτεσαι τα πράγματα που σε κάνουν μοναδικό/ή και ξεχωριστό/ή. Δεν είναι όλοι οι άνθρωποι ίδιοι, όλοι είναι μεταξύ τους διαφορετικοί και όλοι αξίζουν να αντιμετωπίζονται με σεβασμό και καλοσύνη.
Μην ανέχεσαι να συνεχίζουν να σε εκφοβίζουν με την ελπίδα ότι θα σταματήσουν. Συνήθως, αυτή η κατάσταση μπορεί να χειροτερέψει.
Μίλα, μη φοβάσαι. Μην το κρατάς μυστικό. Μη συνεχίζεις να υποφέρεις στη σιωπή. Μην αφήνεις αυτό το πρόβλημα που αντιμετωπίζεις να συνεχιστεί.
Είναι σημαντικό να μιλήσεις αμέσως και να ζητήσεις βοήθεια από τους/τις ενήλικες που εμπιστεύεσαι: γονείς, εκπαιδευτικούς κ.ά. Μπορούν να σε υποστηρίξουν, να σε προστατεύσουν και να βοηθήσουν ώστε να σταματήσει ο εκφοβισμός.
Μπορείς, επίσης, να αναφέρεις ότι σε εκφοβίζουν και στην ηλεκτρονική πλατφόρμα (stop-bullying.gov.gr/incident/) αναφοράς περιστατικού… Το μήνυμα σου θα παραληφθεί αμέσως από τους/τις υπεύθυνους/ες του σχολείου. Θα κάνουν ό,τι χρειάζεται για να αντιμετωπισθεί ο εκφοβισμός και να νιώθεις καλά και ασφαλής.